Hartcoherentie

Neem een adempauze in de menopauze

Door Annemiek Grijpma

HET EFFECT VAN STRESS OP OVERGANGSKLACHTEN EN WAT JE ER AAN KUNT DOEN

Wij hebben veel vrouwen gesproken waarbij de overgangsklachten effect hebben op hun productiviteit en op het uitvoeren van hun werk. Hier een aantal uitspraken van vrouwen:

“Er zijn dagen dat ik me erg onrustig voel, zit daardoor dan zowat te happen naar adem. Het werken lukt wel, maar ik moet mijn best doen om rustig te zijn. Ook zijn er dagen met ‘breinblubber’. Dan kosten de simpelste dingen enorm veel energie, omdat concentratie opbrengen dan erg moeilijk is. Ik ben dan ook niet scherp, kan dan niet snel schakelen. Soms slaap ik door bovenstaande slecht en sta dan echt groggy op en kom heel moeilijk op gang. En dan erg moe natuurlijk.”

Nog een:

“Vergeetachtiger, vermoeider, sneller emotioneel uit het lood. Onzeker of baankeuze de juiste is. Voel me opgejaagd in tijd, besef dat ik niet meer alle tijd heb. Ik zou me daar rustiger in willen voelen. Waardevoller.”

Zoals je kunt lezen speelt stress een grote rol. Stress over minder slapen, minder energie, over minder goed functioneren, over het je somber voelen. Daarbij komt dat veel vrouwen al met een behoorlijke portie stress de overgang in gaan. Want vrouwen komen vaak in de overgang op de top van hun carrière. En de kans, zoals je deze vrouwen hoort vertellen, is dus groot dat deze stress alleen maar groter wordt in combinatie met overgangsklachten en zelfs effect heeft op de intensiteit van deze klachten.

Wat gebeurt er nou eigenlijk bij stress in ons lijf?

Stress zou je kunnen zien als een regen van chemische stofjes in je lichaam. We noemen die stofjes voor het gemak even allemaal hormonen. Die worden aangemaakt in een split second, als je iets meemaakt dat voor jou stressvol is. Let wel, dat kan in de moderne tijd al een deadline of een zeurende collega zijn, of een vergeten afspraak. Vaak ben je er je helemaal niet zo bewust van dat zulke dingen stress opleveren in jouw lijf. En ook sta je er vaak niet bij stil dat jouw brein geen onderscheid maakt tussen een stressvolle gebeurtenis die je echt meemaakt of eentje waar je alleen maar aan denkt. Het effect in je lijf is hetzelfde.

En even om nog duidelijker te zijn, we hebben het hier niet over kortdurende stress, want dat is zelfs nog wel gezond voor je af en toe. Nee, we hebben het over langdurige stress, die erin is geslopen door te lang onder te hoge druk te werken. Of vaker nog door de combinatie van een veeleisende baan en een dito veeleisende thuissituatie. Om te overleven maakt je lichaam voortdurend o.a. het hormoon cortisol aan om jou extra energie te geven in deze periode van stress. Maar een teveel aan cortisol ontregelt je hele hormoonhuishouding, waardoor je je balans kwijtraakt. Alle hormonen die zorgen voor reparatie, voor herstel, voor goed slapen, voor een goed humeur, voor energie en voor gezondheid; al die positieve, goede hormonen worden aan de kant geschoven bij stress. Ons stress systeem is namelijk zo ontworpen dat het altijd voorrang krijgt. Dit heeft gevolgen voor ons hormoonsysteem en de balans in ons systeem.

Geslachtshormonen vs. stresshormonen

In de overgang heeft stress een nog veel groter effect dan anders op een vrouwenlichaam. Want de aanmaak van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron vanuit de eierstokken vermindert en stopt uiteindelijk helemaal tijdens de overgang. Progesteron kan behalve in de eierstokken ook in de bijnieren gemaakt worden. Maar dat kan echter alleen als we niet te veel stress hebben. Onze bijnieren produceren namelijk ook onze stresshormonen adrenaline en cortisol. In geval van stress, zoals we net al lazen, krijgen deze hormonen voorrang. Naarmate je dus meer stress hebt, maak je daardoor minder aan van het vrouwelijke geslachtshormoon progesteron. Normaal gesproken hoeft dit geen directe klachten op te leveren, maar als in de overgang de productie van progesteron in de eierstokken ook al minder wordt, kan dit net de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Met als resultaat veel last van heftige overgangsklachten.

Effect van stress op overgangsklachten

Als stress een regen van chemische stofjes is en de overgang in feite ook een ontregeling van je hormonen is, dan snap je dat daar een makkelijke optelsom van te maken is. De overgang vormt een extra belasting voor lichaam en geest, zie ook de uitspraken van de vrouwen aan het begin van dit verhaal, waardoor de draagkracht kleiner is geworden. Als een vrouw de overgang ingaat vanuit een stressvol bestaan, dan is de noodzaak om lichaam en geest in balans te brengen extra groot.

Is hartcoherentietraining de oplossing?

Na jarenlang wetenschappelijk onderzoek is bewezen dat je hartritme direct invloed heeft op je fysieke en mentale prestaties. Hartcoherentie zou je kunnen omschrijven als de mate waarin hart, brein en emoties goed op elkaar afgestemd zijn.

Fysiologisch gezien is coherentie de mate waarin verschillende systemen, zoals ons immuunsysteem, hormoonstelsel en zenuwstelsel optimaal functioneren en op elkaar afgestemd zijn. Door training van je ademhaling kun je het hartritme beïnvloeden en daardoor deze systemen in balans brengen. Hierdoor zullen je prestaties verbeteren en wordt je stressbestendiger. We zullen eens inzoomen op een van de effecten van het doen van hartcoherentieoefeningen: Je wordt je bewuster van de signalen die jouw lijf afgeeft als je stress ervaart, hierdoor kun je door het doen van een hartcoherentie oefening zorgen dat je weer in balans komt. Daarmee stop je de aanmaak van stresshormonen zoals cortisol en dat scheelt je bakken met energie, want stresshormonen blijven anders urenlang in je systeem en zorgen voor energieverlies.

In het licht van de toch al chaotische hormonale toestand van stress in de overgang en stress om de overgang is dit natuurlijk een super belangrijk effect van de hartcoherentietraining. Je stopt onnodig energieverlies en weet beter hoe je nieuwe energie kunt opslaan.

Pilot 2021

Wij denken dat het vergroten van je stressbestendigheid en je mentale veerkracht belangrijk is voor vrouwen in de overgang. We zijn begin van het jaar een pilot gestart met een enthousiaste actieve groep vrouwen, waarin we gaan uitzoeken hoe groot het effect is van het actief verbeteren van je stressbestendigheid en veerkracht met behulp van hartcoherentietraining op de overgangsklachten en op hoe je de klachten ervaart. Na afloop zullen we hier natuurlijk verslag van doen.

Meer weten over hartcoherentietraining: www.canzo.nl