Nascholing bedrijfsartsen

De overgang en de jaren na de menopauze

De overgang bij vrouwen is een natuurlijk proces. Niets geks aan. Wel kan de overgang leiden tot ongemak en klachten. Lichamelijke klachten, zoals: migraine, schouder- en gewrichtsproblemen en vermoeidheidsklachten zijn daar voorbeelden van. Ook mentale klachten, zoals: angstklachten, concentratievermindering, vergeetachtigheid en stemmingswisselingen komen veel voor bij vrouwen in deze levensfase. Deze klachten kunnen leiden tot verandering in functioneren en zelfs tot uitval.

Op de Nederlandse arbeidsmarkt zijn 3,8 miljoen vrouwen werkzaam. Niet eerder in de geschiedenis waren er zoveel vrouwen in deze leeftijdscategorie vertegenwoordigd op de arbeidsmarkt. Meer dan de helft van deze vrouwen is in de overgang of is postmenopauzaal. We hebben het dus over zo’n 2 miljoen vrouwen!

We weten dat:

• 80% van de vrouwen in meer of mindere mate klachten hebben van de overgang;
• Het ziekteverzuimpercentage in de leeftijdscategorie 55+ zeer hoog is;
• Zo’n 35% van dit verzuim veroorzaakt wordt door klachten die rechtstreeks gerelateerd zijn aan de overgang;
• Deze klachten echter niet als zodanig herkend worden, met als gevolg dat veel vrouwen thuis zitten met de verkeerde diagnose en dus de verkeerde behandeling.
• Verminderde arbeidsproductiviteit zich geregeld uit in wat gynaecoloog en onderzoeker Marije Geukes ‘presenteïsme’ noemt: ik ben er wel, maar ik doe niet zo veel. Geukes: “Zo gaat er in Nederland per jaar 2,1 miljard euro verloren. Dat is veel meer dan de kosten van het ziekteverzuim dat het gevolg is van overgangsklachten.”
• Het percentage uitstroom van vrouwen in de leeftijd 55+ het hoogst is.

Bedrijfsartsen spelen een cruciale rol als het gaat om het begeleiden van werkende vrouwen in de overgang en bij ziekteverzuim. De overgang is geen ziekte, maar kan door de disbalans in de hormoonhuishouding leiden tot klachten op lichamelijk, geestelijk en op sociaal gebied.

Kennis over de overgang/menopauze is essentieel om deze groep vrouwen goed te kunnen adviseren en begeleiden, bij voorkeur preventief en zeker in de spreekkamer heeft de bedrijfsarts een belangrijke rol. Ook omdat vrouwen zelf zich vaak niet bewust zijn dat de overgang mogelijk een rol speelt.